Laborategiko laginak
Hona hemen erakusketako mikroskopioaren ondoan dauden laginen inguruko datu batzuk. Baliteke “siderurgia” hitzaren jatorria “sideral” izatea eta esanahia “izarretatik datorrena” izatea.
Ferrita. Burdin ia purua da eta silizio eta fosforo ezpurutasunak ditu. Altzairuaren oinarrizko osagaia da, eta altzairu guztien artean bigunena, harikorrena, malguena eta magnetikoena da.
Perlita. Ferrita eta zementita lamina alternatiboekin osatutako konposatua da, eta % 0,8an karbonoa da. Ferrita baino gogorragoa eta erresistenteagoa da, baina zementita baino bigunagoa eta malguagoa. Izen hori eman zioten argiztatzerakoan hartzen dituen irisazioek perlen antza ematen diotelako.
Ledeburita. Ez da altzairuen osagai bat, burdinurtuena baizik. Karbonozko burdinurtu likido bat hozterakoan sortzen da.
Austenita. Altzairu guztien artean dentsoena da eta burdin karburoaren soluzio solido batek osatzen du. Harikorra, zaila, biguna eta higidurari erresistentea da. Ez da magnetikoa. Plastikotasun handia du eta erraz lantzen da (forjaketa, estanpazioa, etab.).
Zementita. Altzairuek duten osagairik gogorrena da. Era berean, molekula oso kristalizatuak ditu eta, ondorioz, oso hauskorra da.
Martensita. Fase metaegonkor bat da, beraz, ez da diagraman agertzen. Epel daudenean altzairuek daukaten osagaia da, eta altzairuak egoera austenitikotik tenperatura altuetara azkar hozten direnean lortzen da. Magnetikoa da eta altzairuaren osagairik gogorrena da zementitaren atzetik. Orratz forma izaten du.
Widmanstätten. Meteoritoen burdina da. Gure planetaren nukleoa burdina da % 90ean, tenperatura oso handien ondorioz egoera likidoan mantentzen dena. Lurraren geomagnetismoa, polo magnetikoak zehazten dituena, Lurraren barruan dauden burdin likidozko deposituek sortzen dute.
